تأملی بر تحول مفهومی عفو در گستره حقوق بین‌الملل

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دکترای حقوق بین‌الملل از دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد حقوق بشر از دانشگاه تهران

چکیده

عفو، چشم‌پوشی مقامات کشور از اعمال گذشته تمامی یا گروه خاصی از افراد است که مجرم شناخته شده‌اند و اغلب مشروط به بازگشت آن‌ها به تبعیت از حاکمیت است. موافقان عفو معتقدند که اعطای عفو، نیاز جوامع در‌حال گذاری است که ره به سوی صلح و ثبات دارند. اما مخالفان برآنند که عفو موجب گسترش فرهنگ بی‌کیفری است و مغایر با قواعد حقوق بشری مندرج در کنوانسیون‌های مختلف است. آن‌ها در این راستا به آرای نهادهای داخلی و بین‌المللی استناد می‌کنند. تحولات اخیرِ مؤثر در کیفری‌شدن حقوق بین‌الملل و قوت‌گرفتن اصل صلاحیت جهانی باعث شده است تا مشروعیت عفو، مورد تردید قرار گیرد و تنها عفوهای مشروط از استقبال و پذیرش جامعه بین‌‌المللی برخوردار شوند. این نوشتار سعی دارد عمده‌ترین ابعاد حقوقی عفو را بررسی کند.

عفو، چشم‌پوشی مقامات کشور از اعمال گذشته تمامی یا گروه خاصی از افراد است که مجرم شناخته شده‌اند و اغلب مشروط به بازگشت آن‌ها به تبعیت از حاکمیت است. موافقان عفو معتقدند که اعطای عفو، نیاز جوامع در‌حال گذاری است که ره به سوی صلح و ثبات دارند. اما مخالفان برآنند که عفو موجب گسترش فرهنگ بی‌کیفری است و مغایر با قواعد حقوق بشری مندرج در کنوانسیون‌های مختلف است. آن‌ها در این راستا به آرای نهادهای داخلی و بین‌المللی استناد می‌کنند. تحولات اخیرِ مؤثر در کیفری‌شدن حقوق بین‌الملل و قوت‌گرفتن اصل صلاحیت جهانی باعث شده است تا مشروعیت عفو، مورد تردید قرار گیرد و تنها عفوهای مشروط از استقبال و پذیرش جامعه بین‌‌المللی برخوردار شوند. این نوشتار سعی دارد عمده‌ترین ابعاد حقوقی عفو را بررسی کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Some Reflections on the Conceptual Transformation of Amnesty in International Law

نویسندگان [English]

  • Ali Izadi 1
  • Farshad Geravand 2
1
2
چکیده [English]

<p align="justify">A sovereign act of forgiveness for past crimes is granted by a government to all persons (or certain groups of persons) who have been guilty of crime or delict and often conditioned upon their return to obedience. The goal of this paper is to examine main aspects of amnesty. From one side, advocates of amnesty believe that granting amnesty is a need of transitional societies going toward peace and stability while the opponents are on the idea that amnesty cases would expand the culture of impunity and violate the human rights norms in international instruments. To this end, they refer to the decisions adopted by the national and international bodies. Moreover, recent developments in criminalization of international law along with strengthening the universal jurisdiction principle have questioned the legality of amnesty so that the international community only tends to accept the conditioned amnesties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amnesty
  • States’ obligations to prosecute and punish
  • Provisional Amnesty
  • Blanket Amnesty
  • Universal Jurisdiction