تحریم‌های هوشمند شورای امنیت در پرتو قطعنامه 1929: حفظ یا تهدید صلح؟

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

فروکش ‌کردن شعله‌های جنگ سرد در اوایل دهه 1990، شورای امنیت را در مسیری نسبتاً هموار برای وضع و اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه کشورهایی قرار داد که به زعم این شورا با اقدامات خویش، صلح و امنیت جهانی را تهدید یا نقض کرده بودند. شورای امنیت که طی حدود 45 سال تحت تأثیر جنگ سرد و حق وتو، کم‌تر فرصت استفاده از تحریم‌های اقتصادی علیه دولت‌ها را پیدا کرده بود، در فضای نسبتاً مناسب جدید، بی‌محابا به استفاده از تحریم روی آورد. در این میان آنچه بیش‌تر جلب توجه می‌کرد نه کمیّت موارد استناد شورا به تحریم‌های اقتصادی، بلکه کیفیت وضع و اعمال تحریم‌ها بود که گاه کل مردم یک کشور یا اقلام متعدد کالاها و خدمات را در بر می‌گرفت. متعاقب انتقادات وارد بر تحریم‌های جامع شورای امنیت که صدمات جبران‌ناپذیری را به مردم کشورهای مورد تحریم وارد می‌آورد، ایده تحریم‌های هوشمند یا هدفمند مطرح شد. اگرچه این تحریم‌ها در مقایسه با تحریم‌های جامع، مزایای بسیاری دارند اما از نقص‌های آنها نیز نمی‌توان به‌‌ راحتی اغماض کرد. در این نوشتار با تحلیل تحریم‌های هوشمند و مقایسه آن با تحریم‌های جامع، موفقیت و ناکامی‌ این‌گونه تحریم‌ها در برقراری «صلح پایدار» بررسی می‌شود. در همین راستا، سعی شده با تحلیل قطعنامه 1929 شورای امنیت در مورد فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، چگونگی عملکرد شورا در رفع نقص‌های تحریم‌های هوشمند نیز بررسی شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

UN Security Council's Smart Sanctions in Light of 1929 Resolution: Maintenance or Threat of Peace?

نویسندگان [English]

  • S.Ghasem Zamani 1
  • Jamshid Mazaheri 2
1
2
چکیده [English]

Today there is a widespread consensus that the UN Security Council's comprehensive sanctions regimes have been a rather blunt instrument and further sanctions should be designed more humanely. Economic sanctions—even when targeted and designed in a “smart” way—are liable for severe human rights violations due to their complexity and the fact that unforeseen factors may greatly enhance their adverse side effects. Building on these experiences, UN Security Council measures of the type adopted against Iran in 1929 resolution have arguably managed to strike a more tolerable balance between the necessary degree of effectiveness and the injuries imposed. Increased awareness of the after-effects of sanctions is a prerequisite for making balanced proportionality assessments in the future, as well as maintaining international peace and security as the very goal of the original UN sanctions regime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security Council
  • Economic Sanctions
  • comprehensive sanctions
  • Smart Sanctions
  • human rights
  • 1929 Resolution
  • Iran